Frankrijk

In mei 2008 werd in twee privé religieuze scholen in Nord-Pas de Calais en Bourgogne een mazelenepidemie vastgesteld. In totaal werden 110 gevallen gerapporteerd.
In Bourgogne begon de epidemie bij drie niet-gevaccineerde meisjes, in Nord-Pas-de-Calais bij een niet-gevaccineerde jongen van 14 jaar. De jongen was afkomstig uit dezelfde gemeente als de drie meisjes. In Bourgogne bleek de oorsprong te liggen bij een Zwitserse leerlinge die slechts één enkele dosis van het mazelenvaccin had gekregen. Zij werd besmet tijdens een bezoek aan Oostenrijk.
In Bourgogne werden in totaal 43 van de 147 leerlingen besmet (29%). De leeftijd lag tussen 6 en 18 jaar. 39 van de 43 (91%) waren niet gevaccineerd. Ook één niet-gevaccineerde lerares van 30 jaar raakte besmet. Van de 147 leerlingen had 40% één vaccindosis gekregen, 26% twee. In de school in Nord-Pas-de-Calais werden 9 leerlingen (op 154) besmet, hetzij 6%. Geen enkel van de patiënten was gevaccineerd. Hier bedroeg de vaccinatiegraad 65% voor de eerste en 44% voor de tweede dosis.
Daarnaast waren er ook 57 secundaire gevallen buiten beide scholen. In 52 gevallen ging het om broertjes of zusjes van leerlingen (leeftijd tussen 9 maanden en 21 jaar), in één geval om een ouder. 55 van deze secundaire gevallen (96%) waren niet gevaccineerd.
Dit is de belangrijkste mazelenuitbraak in Frankrijk sinds 2005. De uitbraak bleek gelinkt aan andere recente epidemies in Europese landen.

Nederland

In juni-juli 2008 werd een mazelenuitbraak gerapporteerd in een antroposofische gemeenschap in Den Haag. Tussen 17 juni en 22 juli werden 34 gevallen gerapporteerd, plus nog eens twee gevallen in andere steden die rechtstreeks gelinkt waren aan de uitbraak in Den Haag. De leeftijd van de kinderen lag tussen 4 en 16 jaar. Er waren ook twee volwassenen (een vader en een moeder van twee van de kinderen, van resp. 35 en 48 jaar). Van de 34 patiënten waren er 31 niet gevaccineerd.
Het eerste geval werd vastgesteld bij een 8-jarige niet-gevaccineerde jongen uit een antroposofische school in Den Haag. In de daaropvolgende weken werden 9 nieuwe gevallen geregistreerd. De school telt 210 leerlingen. In dezelfde periode werd ook een uitbraak vastgesteld in een andere school met 450 leerlingen, eveneens hoofdzakelijk uit een antroposofisch milieu. In deze school werden 16 gevallen vastgesteld. Aan de basis hier lag een 7-jarig kind dat familie was van een van de gevallen uit de eerste school. Daarnaast werden nog eens 8 gevallen geregistreerd buiten beide scholen, maar steeds bij kinderen die verwant waren aan kinderen uit beide scholen. De twee gevallen buiten Den Haag hadden geen familiale banden, maar waren epidemiologisch zeker gelinkt aan de uitbraken in Den Haag.
Beide scholen worden vooral bezocht door kinderen van atroposofische ouders die bezwaren hebben tegen vaccinatie. De vaccinatiegraad van de schoolkinderen is niet bekend, maar wordt geraamd op 65% voor de tweede dosis. De gemiddelde vaccinatiegraad tegen mazelen bedraagt in Nederland 96% en 93% voor resp. de eerste en de tweede dosis.
Ondanks de uitbraak en een uitgebreide informatiecampagne in de beide scholen en bij de ouders van de kinderen om hun kinderen te laten vaccineren, weigerde de overgrote meerderheid van de ouders om hun kinderen te vaccineren. Er konden slechts 8 kinderen en 2 ouders gevaccineerd worden.
De oorsprong van de uitbraak is momenteel nog onbekend.

Europa

Recent werden in verschillende Europese landen zoals Oostenrijk, Zwitserland, Groot Brittannië, Spanje en België een aantal uitbraken van mazelen gesignaleerd. De grotere clusters kwamen verspreid voor onder de algemene bevolking, terwijl kleinere clusters meer specifieke groepen troffen zoals reizigers in Groot Brittannië en Noorwegen, Roma en Sinti-zigeunerbevolkingen in Italië en orthodox joodse gemeenschappen in België en Groot-Brittannië. Zwitserse huisartsen en laboratoria signaleerden tussen november 2006 en mei 2008 een grote uitbraak van meer dan 2500 gevallen. Een andere grote cluster met bijna 300 gevallen deed zich voor in maart in een antroposofische school in Salzburg, van waaruit het virus zich verspreidde naar andere gebieden in Oostenrijk, Duitsland (53 gevallen) en Noorwegen (4 gevallen). De meeste leerlingen waren niet gevaccineerd tegen mazelen. Heel waarschijnlijk was het mazelenvirus binnengebracht door Zwitserse scholieren die schoolliepen in Salzburg.
Een recente mazelenepidemie bij Joodse kinderen in Antwerpenbleeft, dank zij de vrij hoge vaccinatiegraad in Antwerpen (94%), grotendeels beperkt tot de ortodoxe joodse gemeenschappen met een lage vaccinatiegraad. Enkele artsen raadden de vaccinatie af voor kleine kinderen. Bovendien werken de niet-gesubsidieerde Joodse scholen niet samen met het CLB en werd de vaccinatie van de kinderen niet opgevolgd. Bij deze mazelenepidemie waren er in 14% van de gevallen verwikkelingen (otitis, bronchitis en pneumonie) en 7% van de kinderen moest gehospitaliseerd worden.

Bronnen:
- Noury U, Stoll J, Haeghebaert S, Antona D, Parent du Châtelet I, The investigation team. Outbreak of measles in two private religious schools in Bourgogne and Nord-Pas-de-Calais regions of France, May-July 2008 (preliminary results). Euro Surveill. 2008;13(35):pii=18961. Available online: http://www.eurosurveillance.org/ViewArticle.aspx?ArticleId=18961
- Van Velzen E, de Coster E, van Binnendijk R, Hahné S. Measles outbreak in an anthroposophic community in The Hague, The Netherlands, June-July 2008. Euro Surveill. 2008;13(31):pii=18945. Available online: http://www.eurosurveillance.org/ViewArticle.aspx?ArticleId=18945
- Lernout T, Kissling E, Hutse V, Top G. Clusters of measles cases in Jewish orthodox communities in Antwerp, epidemiologically linked to the United Kingdom: a preliminary report. Euro Surveill. 2007; 12(46):pii=3308. Available online: http://www eurosurveillance.org/ViewArticle aspx?ArticleId=3308