Eind februari 2012 raadde de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) stellig aan om zich tijdig tegen mazelen en rubella te laten vaccineren alvorens naar Oekraïne te reizen voor de Euro 2012 [1].
Het risico van een uitbraak van infectieziekten zoals mazelen, die door vaccinatie kunnen worden voorkomen, en de verdere verspreiding van deze ziekten in de EU wordt als bijzonder hoog beschouwd voor reizigers die niet zijn gevaccineerd of niet immuun zijn. We verwijzen even ter illustratie naar de huidige mazelenepidemie die vooral het westen van Oekraïne treft.

Het Europees centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) [2] benadrukt dat de mazelenepidemie niet toevallig optreedt; er zijn weinig mensen gevaccineerd. De 5127 gevallen die sinds het begin van dit jaar zijn gemeld, kunnen niet alleen worden toegeschreven aan het gebrek aan routinevaccinaties maar ook aan de weinig populaire uitlatingen over mazelenvaccinatie in vele media en de ontoereikende vaccinatiegraad.

In 2011 telde België minstens 580 gevallen, meer dan een tienvoud van het aantal gevallen in de vorige jaren. Professor Goubau, voorzitter van het Comité voor de Eliminatie van Mazelen en Rubella in België, licht de voorspelbaarheid van een epidemie toe: “op basis van seroprevalentiestudies weten we dat er een toegenomen risico in de leeftijdscategorie van personen tussen 5 en 30 jaar bestaat omdat deze personen nooit in contact zijn geweest met de ziekte of omdat zij nooit zijn gevaccineerd”. Hij voegt hier nog aan toe dat ook gezondheidswerkers in ziekenhuizen en reizigers tot de risicogroepen behoren.

In deze context is het raadzaam dat al wie overweegt naar Oekraïne te reizen, samen met een arts zijn vaccinatiekalender verifieert [3]. Uiteraard geldt dit ook voor reizen naar andere landen, gezien in de afgelopen twee jaar meer dan 60.000 mazelengevallen in de Europese regio werden gemeld. In de komende maanden wordt een derde epidemische golf gevreesd omdat de piek van de overdracht van het mazelenvirus gewoonlijk tussen februari en juni optreedt

Voor mazelen is een inhaalvaccin wenselijk voor personen die na 1970 zijn geboren en de ziekte niet hebben doorgemaakt of niet in orde zijn met hun vaccinatie. Ter herinnering, de volledige vaccinatie bestaat uit twee vaccindosissen, met een minimum interval van 4 weken tussen de injecties [4]. Dit is tevens de gelegenheid om de kalender te actualiseren voor andere vaccinaties, zoals die tegen hepatitis B, kinkhoest, difterie en rubella. Voor al wie naar Oekraïne reist, beveelt het Instituut voor Tropische Geneeskunde bovendien de vaccinatie tegen buiktyfus [5] aan.

Het risico dat epidemieën zich langzaam uitbreiden, zal blijven bestaan zolang de vaccinatiegraad suboptimaal blijft, besluit het ECDC. De WGO beveelt een vaccinatiegraad van ten minste 95% aan voor de eerste en de tweede dosis van het combinatievaccin tegen mazelen, bof en rubella om mazelenepidemieën te kunnen voorkomen en zo het doel van de eliminatie tegen 2015 trachten te bereiken.

Communicatie van het Comité voor de eliminatie van mazelen en rubella
Université Catholique de Louvain – voorzitter van het Comité voor de Eliminatie van Mazelen en Rubella in België ; Prof. dr. Patrick Goubau 02 764 54 92 (FR)
Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid ; Dr. Martine Sabbe (NL) en dr. Didier Hue (FR) 02/642 54 20

Références:
[1] WHO Epidemiological Brief - No. 21(February 2012).
[2] ECDC rapid risk assessment : Outbreak of measles in the Ukraine and considerations for spread in the EU
[3] Vaccinatiegids van de HGR
[4] Mazelen : extra aandacht voor vaccinatie
[5] Health Advice for travel in Ukraine, Institute of tropical medicine, Antwerp, 2010.