FR | NL
Home | Over Vax Info | Links | Contacteer ons

Veiligheid vaccinsprint

Uitgebreide zwelling van lidmaat (ELS) na vaccinatie

gepubliceerd op donderdag 26 april 2012

Er is recent enige onrust ontstaan over het voorkomen van ernstige zwelling en vuurrode verkleuring ter hoogte van de bovenarm, en soms koorts, na injectie van Infanrix-IPV™ (DTPa-IPV).

Volgens de Hoge Gezondheidsraad en de Dienst van Toezicht Volksgezondheid van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid is er echter geen reden tot ongerustheid en dient de vaccinatie zeker niet opgeschort te worden of moet evenmin worden overgeschakeld op een ander vaccin.

Uitgebreide zwelling van lidmaat (Extensive Limb Swelling of ELS) is een gekende mogelijke bijwerking van sommige vaccins zoals DTPa-IPV. Men spreekt van ELS bij een zwelling met een diameter ≥ 50 mm, een duidelijk zichtbare diffuse zwelling of een zichtbare toename van de diameter van het lidmaat.

  • ELS wordt volgens literatuurgegevens vastgesteld bij 2% van de kinderen (n=1015) na toediening van de 4de dosis DTPa [1].
  • Uit klinische studies [2] blijkt een verhoogde incidentie van lokale bijwerkingen en koorts na een booster met Infanrix-IPV™ in vergelijking met primaire vaccinatie :
     Zeer frequente bewerkingen (≥ 1/10) : koorts (38°C), pijn, roodheid en zwelling op de injectieplaats;
     Frequente bijwerkingen (≥ 1/100 of <1/10) : koorts (>39,5°C), malaise, lokale verschijnselen zoals verharding, asthenie.
    Na toediening van Infanrix-IPV™ als vierde dosis of na een vijfde dosis DTPa op de leeftijd van 4-6 jaar werd bij resp. 13 en 25% van de kinderen een uitgebreide zwelling op de injectieplaats vastgesteld [2].

De meest voorkomende bijwerkingen waren :
 uitgebreide, lokale zwelling (diameter > 50mm) rond de injectieplaats;
 een diffuse zwelling van het lidmaat (bij resp. 3 en 6% van de kinderen).
Meestal beginnen deze reacties binnen de 48 uur na vaccinatie en genezen na gemiddeld 4 dagen zonder restletsels.

Het optreden van ELS is geen reden om in de toekomst niet meer te vaccineren met een gelijkaardig vaccin. Uit de literatuur blijkt dat ELS niet geassocieerd is met complicaties bij een nieuwe vaccinatie en dat het aanbevolen vaccinatieschema dus moet gerespecteerd worden [3].

Het gaat hier niet om een infectie of om erysipelas of cellulitis door streptokokken of stafylokokken. In geval van een ELS is toediening van antibiotica dus niet nodig.

Typische kenmerken van erysipelas zijn namelijk dat het acuut begint, met een scherp begrensde, drukpijnlijke rode zwelling die snel uitbreidt, en geregeld gepaard gaat met lymphangitis, koude rillingen, veralgemeend ziek-zijn, nausea en braken.

Dr Marc Raes

[1Rennels MB, Deloria MA, Pichichero ME, Losonsky GA, Englund JA,Meade BD, et al. Extensive swelling after booster doses of acellularpertussis-tetanus- diphtheriavaccines. Pediatrics2000;105 : e12

[2SPC. Date of Revision 23 januari 2012

[3Huber BM, Goetschel P. Extreme limb swelling after vaccination. Pediatrics 2011; 158 : 1033


Abonneer u op de nieuwsbrief