Poliomyelitis
Eliminatie in zicht ?
Wereldgezondheidsorganisatie stuurt de strategie voor de wereldwijde eliminatie van polio bij, rekening houdend met de eliminatie van de poliostam type 2. Een oraal afgezwakt bivalent vaccin zal in sommige landen geïntroduceerd worden.
De wereldwijde strategie om polio te elimineren is een succes: het aantal aangegeven gevallen is gedaald van 350.000 in 125 landen in 1988 tot 72 gevallen in 2015.
In januari 2016 was de endemische transmissie wereldwijd gestopt, met uitzondering van twee landen: Pakistan en Afganistan.
Uitroeiing van poliostam type 2
De WHO volgt de epidemiologische situatie nauwgezet op. De Global Commission for Certification of the Eradication of Poliomyelitis heeft de uitroeiing van het wilde poliovirus type 2 bevestigd. Dat is een van de drie stammen die verantwoordelijk is voor verlammingsverschijnselen in geval van infectie. De twee laatste poliogevallen die aan deze stam konden worden toegeschreven dateren uit 1999.
De strijd tegen polio berust hoofdzakelijk op het gebruik van een trivalent levend afgezwakt vaccin dat drie poliostammen bevat (type 1, 2 en 3) en oraal wordt toegediend (OPV). In zeldzame gevallen (1/1.000.000 dosissen) is dit vaccin verantwoordelijk voor post-vaccinale paralysieën. Ook kan het aanleiding geven tot de circulatie en transmissie van neurovirulente virusstammen afgeleid van de vaccinale stammen. Daarom werd dit vaccin in België (in 2001) en tal van andere landen vervangen door een geïnactiveerd trivalent vaccin (IPV).
Het orale vaccin is efficiënter om epidemieën te bestrijden, verspreiding tegen te gaan en om de prevalentie te doen dalen in gebieden waar de ziekte nog endemisch voorkomt (Pakistan en Afganistan). Daarom wordt het momenteel in meer dans 100 landen nog gebruikt.
Gezien de uitroeiing van het poliovirus type 2, is het niet meer verantwoord om dit trivalente vaccin nog langer te gebruiken. De voordelen wegen niet meer op tegen de mogelijke risico’s. Het aantal gevallen van postvaccinale paralyse ten gevolge van dit type 2 wordt geschat op 1.600 tot 3.200 sinds 1999. Daarbij dient wel aangestipt te worden dat het aantal potentiële gevallen van paralyse zonder vaccinatieprogramma met dit trivalente orale vaccin veel hoger zou gelegen hebben in geval van een epidemie.
Nieuwe vaccinatiestrategie
Daarom heeft de WHO besloten om in april 2016 over te stappen op een bivalent levend afgezwakt vaccin dat alleen nog de virustypes 1 en 3 bevat.
Om deze nieuwe strategie te doen slagen is het belangrijk dat wereldwijd op gecoördineerde wijze wordt overgestapt op dit nieuwe vaccin. Anders bestaat het risico van een opstoot van poliogevallen door virustypes afgeleid van het vaccinale virustype 2. Dit risico is weliswaar zeer gering, maar kan niet uitgesloten worden. Dit risico is het grootst in de eerste zes à twaalf maanden na overschakeling van het trivalente naar het bivalente vaccin.
Sinds mei 2016 zijn alle landen die het orale trivalente vaccin gebruiken overgeschakeld naar het orale bivalente vaccin.
Bovendien zouden alle landen toegang moeten krijgen tot het gedode trivalente vaccin (IPV) zodat minstens één vaccindosis met dit vaccin kan worden gegeven. Dit vaccin kan een eventuele opstoot van vaccinale virusstammen van type 2 niet voorkomen, maar zorgt wel voor individuele bescherming.
Om polio type 2 definitief te elimineren is het engagement van alle landen nodig om alle voorraden van dit virus en van alle levend afgezwakte vaccins die dit virus bevatten, te vernietigen.
Een voorraad van een monovalent vaccin tegen polio type 2 is aangelegd om voorbereid te zijn op een eventuele herintroductie van dit virustype om voorbereid te zijn op een eventuele herintroductie van dit virustype.
Referentie:
M. Patel, W. Orenstein. Perspective. A world free of polio. N Engl J Med. 2016 ; 374 : 501-503. Doi : 10.1056/NEJMp1514467.
Zoeken
Abonneer u op de nieuwsbrief